Opinion
Quin avenidor per la lenga còrsa ?
Uèi mos compatriòtas còrses desfilan. Protèstan contra lo refús -qu’èra pasmens previsible- del govèrn francés d’escotar las revendicacions d’autonomia e de cooficialitat portadas per la majoritat sobeiranista de l’Assemblada de Corsega. Aquel mesprètz de la democracia locala, tipic d’una ideologia que los occitans coneissèm plan, nos poiriá desesperar. Cossí, d’efièch, esperar qué que siá s’una majoritat electorala neta e clara se pòt pas far entendre del poder central? D’unes serián temptats de tornar a la lucha armada, qu’es ça que la una atrapa, puèi que levariá sul pic tot crèdit al movement d’emancipacion insulara.
En aqueste temps malsegur s’es fach ausir en Corsega una votz coneguda, la del famós cantador Jean-François Bernardini, del nom mens celèbre grop còrs I Muvrini. Ne parlan la ràdio privada insulara Alta Frequenza e la revista en linha Corsica Oggi. Basta pas de rendre cooficiala la lenga còrsa per la salvar, çò diguèt Bernardini. E mai riscariá d’èsser inutila.
Aquelas declaracions an descadenat la polemica, que d’unes an interpretats los devises del cantador coma una distanciacion o nieus una dessolidarizacion envèrs la revendicacion sobeiranista.
Non pas. Jean-François Bernardini exprimís simplament una evidéncia. Una lenga se transmet pas de biais privilegiat dins l’encastre escolar mas familial. Denóncia tanben una crusèla realita: fòrça compatriòtas insulars mieus s’apièjan sus l’ensenhament -public, i a pas nat equivalent desvolopat de nòstras calandretas- per esperar de far subreviure la lenga, mas aquesta la fan pas gaire servir, e la transmission intergeneracionala familiala es catastrofica. Un 2%, segon Bernardini, çò qu’es de mal comprene, çò remarqui, mentre que i a encara fòrça gents de mai de seissanta ans amb plena competéncia lingüistica.
Non se tracta pas de renonciar a la cooficialitat, que descomplexariá los que senton de vergonha a emplegar la lenga en public, mas d’aver una vision realista d’una politica lingüistica vertadièra. L’escòla non o resòlv pas tot, e una lenga limitada als encastres escolar e mai institucional -pensem als discorses del president de l’Assemblada de Corsega- es pas una realitat viva als mainatges se non la pòdon parlar amb los de lor temps en defòra de la sala de la classa, o se los parents o grands contunhan de lor adreiçar la paraula en francés.
Per tant, Jean-François Bernardini prepausa non pas l’embarrament pauc productiu de la relacion ensenhaire-escolan, mas un partenariat triangular ensenhaire-escolan-familha, e una reflexion de tota la societat còrsa sus l’usatge de la lenga.
Una reflexion que poiriam far venir nòstra, non?
En aqueste temps malsegur s’es fach ausir en Corsega una votz coneguda, la del famós cantador Jean-François Bernardini, del nom mens celèbre grop còrs I Muvrini. Ne parlan la ràdio privada insulara Alta Frequenza e la revista en linha Corsica Oggi. Basta pas de rendre cooficiala la lenga còrsa per la salvar, çò diguèt Bernardini. E mai riscariá d’èsser inutila.
Aquelas declaracions an descadenat la polemica, que d’unes an interpretats los devises del cantador coma una distanciacion o nieus una dessolidarizacion envèrs la revendicacion sobeiranista.
Non pas. Jean-François Bernardini exprimís simplament una evidéncia. Una lenga se transmet pas de biais privilegiat dins l’encastre escolar mas familial. Denóncia tanben una crusèla realita: fòrça compatriòtas insulars mieus s’apièjan sus l’ensenhament -public, i a pas nat equivalent desvolopat de nòstras calandretas- per esperar de far subreviure la lenga, mas aquesta la fan pas gaire servir, e la transmission intergeneracionala familiala es catastrofica. Un 2%, segon Bernardini, çò qu’es de mal comprene, çò remarqui, mentre que i a encara fòrça gents de mai de seissanta ans amb plena competéncia lingüistica.
Non se tracta pas de renonciar a la cooficialitat, que descomplexariá los que senton de vergonha a emplegar la lenga en public, mas d’aver una vision realista d’una politica lingüistica vertadièra. L’escòla non o resòlv pas tot, e una lenga limitada als encastres escolar e mai institucional -pensem als discorses del president de l’Assemblada de Corsega- es pas una realitat viva als mainatges se non la pòdon parlar amb los de lor temps en defòra de la sala de la classa, o se los parents o grands contunhan de lor adreiçar la paraula en francés.
Per tant, Jean-François Bernardini prepausa non pas l’embarrament pauc productiu de la relacion ensenhaire-escolan, mas un partenariat triangular ensenhaire-escolan-familha, e una reflexion de tota la societat còrsa sus l’usatge de la lenga.
Una reflexion que poiriam far venir nòstra, non?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
De l'usatge social de la lenga.
Torni de dimenjada d'esquí en Cerdanha, a l'estacion d'Alp 2500 (La Molina - La Masella).
I aviá una molonada d'enfants e de jovents, venguts en autobus de tot le nòrd de Catalonha, amb monitors e dorsards de cada vila o vilatge. Tot le monde parla catalan, les corses d'esquí se fan en catalan. Quand un enfant comprend pas ben le catalan, o tornan díser en espanhòl, puèi en catalan.
Aquò's una transmission, disèm un passa-lenga natural e recreatiu.
Aprèp la sason d'ivèrn, fan d'autras activitats, de qualas la caminada...
L'occitanisme es embarrat dins l'escòla, la cultura o la familha...
Question de reflectir: De que far ambe d'occitanistas?
Article sens reaccion dels ensenhaires e dels escolans de l'occitan, lenga estrangièra 3; es una pena!
Una reflexion ben tardièra, se ven que se realizèssa.
#15 pensi qu'ai comprés:
I a la placa oficiala, en francés, e l'autra, la còrsa, qu'es a costat de la placa, l'oficiala.
Segond Macron, les Còrses an votat a costat de la placa.
La constitucion senhalerà que Còrsega es una isla, a costat del continent.
#10 Mercé, Mossur Lo Raiòu.
Per ieu, tota teorisacion fumosa val pas gaire, s'es pas noirida de la confrontacion amb la realitat sociala (sociolinguistica e mai, per çò que tòca l'occitanisme), de l'impregnacion dins la vida populara de cada jorns, d'un minimum de militantisme (al nivèl de las possibilitats de cadun, solide- mas i a totjorn un pichon quicòm a far!), d'una reflexion critica ( e autò-critica) eissida d'aquela confrontacion entre l'accion ( e son accion pròpia) dins lo còs social tal qu'es, e la teoria (n'avèm besonh tanben!),
Per ièu, totes aqueles rasonaments non apevats sus l'accion, son pas que d'estèrlas bracejadas al vent que sèrvisson pas qu'a se far gonflar, de tant mai que sovent, çò que s'escriu, amb la pretencion d'una descobèrta intellèctuala geniala, es estat jà explicat, espepissat e descufelat, de decenias ènlà.
Alara, tirem-nos de davant nòstres ecrans, levem nòstres darrèrs de nòstres fautuèlhs ergonomics Camif, e anem crompar nòstre pan en diguent, al mens un "BONJORN!", QUANT FA?, ADIEUSSIATZ!, (anar pus luenh, solide, pòt èsser complicat, s'òm a pas tròp de temps!) . Mas, sonque aquò, pòt provocar de reaccions , de curiositat e benlèu de questions....Me vengatz pas dire ...."Impossible!"
Lo president de la republica francesa se pronóncia còntra la co-oficialitat de la lenga còrsa. Dins lo meme temps, inaugura una placa commemorativa escricha en francés e en còrse...
Comprèni pas ben sa logica... (se n'a una!)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari