Opinion
Traças de reculaa possibla de l'occitan en Isèra
Chau saver qu’una part d’Isèra parla totjorn occitan vivaroalpenc
La poncha d’arpitan, dau costat de La Mure per exemple fa pensar au ròtle de centre d’irradiacion lingüistic de tota vila importanta relativament coma l’es Granòble. Coma l’avançaa d’Òil peitavin-santongés dins l’èst de Charanta facha per la ciutat d’Angolesme.
Dins la part de l’Oesen aüra arpitan[1]
Dins la Matesina
Dins lo rèsta de l’Isèra aüra arpitana
Le Gua: notar lo quartier de Chaudeneyre que sòna occitan coma los vesins Lanceteyre, Giroudeyre per dire lo luec ont rèstan las familhas Chauden, Lancet, Giroud?
Noyarey: notar los quartiers Dalmas, Bauches que fa pensar a l’occitan baucha (bauca, balca en sudoccitan) la gramenha secha? I es un riu sonat la draye du Séblou, de l’occitan dralha, chamin (dau riu en l’ocurréncia?) o alora veire MONTÉE nf., côte (que l’on monte); (action de monter), accès à l’étage: MONTÂ (Albanais.001, Annecy.003, Cordon.083, Table, Thônes, Villards-Thônes), GRINPÂ [grimpée] (001), drai-hyô (Arvillard).
Quaix-en-Chartreuse: notar los luecs Le Mas, Fontvielle.
Quincieux: l’iscla de la Pradelle, lo luec de la Chaberbière?
Notar que la comuna de rrhttps://fr.m.wikipedia.org/wiki/Roussillon_(Is%C3%A8re) èra d'un temps de la familha daus Borbons e qu'es un nom que sòna mai occitan. Pensar au rapòrt a las tèrras mai au sud coma https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Roussillon-en-Morvan
Saint-Barthélemy-de-Séchilienne: lo quartier de Belle Lauze, notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan lausa mas ardweza o mai rarament lôza.
Sassenage: notar l’anecdòta de la progression senhoriala devèrs lo sud. Apartir dau sègle 12, lo potent senhor de Sassenage fa tot per infeodar tota la zòna de montanha environanta. Sota l’Ancian Regime, lo mandament de Sassenage es en doas parts: la plana amb las parròquias de Fontaine, Sassenage e Engins, e la montanha amb las parròquias de Lans, dau Villard, d’Autrans e de Méaudre.
Vinay: lo luec la Blache de blacha en occitan (sudoccitan blaca)?
Trovam un grand nombre de La Combe, le Serre, le Ser /Sert, Mas coma a https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Eyzin-Pinet
Notar sagne coma en occitan sanha, un pauc de’n pertot. O seigne dins una zòna que part dau sud dau departament Vosges fins en Occitània.
Les Ayes a Quincieux, Varacieux que fa pensar a Las Ayas, en occitan Las Àias en la valaa dau Palhon de Còntes (ven pas d’una lenicion de g intervocalica, es pas a costat d l’aiga). Faria pensar a l’Age en occitan L’Aja que se tròba ben en Lemosin.
Nòtas sus los patronimes locals
Referéncias
Mapas
Mapa de l’occitan vivaroalpenc parlat encara aüra en Isèra de l’amic JFB (mercés!)
La poncha d’arpitan, dau costat de La Mure per exemple fa pensar au ròtle de centre d’irradiacion lingüistic de tota vila importanta relativament coma l’es Granòble. Coma l’avançaa d’Òil peitavin-santongés dins l’èst de Charanta facha per la ciutat d’Angolesme.
Dins la part de l’Oesen aüra arpitan[1]
Le Bourg d’Oisans: lo quartier de La Paute, notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan la pauta mas la borba o gôlye.
Rioupéroux: notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan Riupeirós mas rio pierrox, los abitants se dison los “Riouperuchons” laissant entendre riu + /PERUC/o /PERUS/ notar los quartiers de Les Clavaux de Clavaus format sus clavar, Gavet de gave, gaver?
A Vaujany notar la Route de la Draye, notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan dralha mas chemin, vion. Veire dralha per riu, mai daval?
Villard-Notre-Dame luec sonat Lafond notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan la fònt mas fontan(n)a
Rioupéroux: notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan Riupeirós mas rio pierrox, los abitants se dison los “Riouperuchons” laissant entendre riu + /PERUC/o /PERUS/ notar los quartiers de Les Clavaux de Clavaus format sus clavar, Gavet de gave, gaver?
A Vaujany notar la Route de la Draye, notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan dralha mas chemin, vion. Veire dralha per riu, mai daval?
Villard-Notre-Dame luec sonat Lafond notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan la fònt mas fontan(n)a
Dins la Matesina
Dins lo Vaubonés (francizat en Valbonnais) totas las comunas son occitanas vivaroalpenchas levat la val de la Roizonne.
La Morte: notar lo quartier Chabotte de l’occitan chabòt(a) alberg montanhòl, Champ de la Fond de fònt. Dobtes per La Blache (blacha, blaca en sudoccitan), La Grande Cuche (cucha, cuca en sudoccitan) d’origina occitana?
La Motte-d’Aveillans: notar los quartiers de Les Béthoux, La Faurie de Faure derivat en Fauriá (e non Favre coma esperat en arpitan), Les Buttarias.
Lavaldens: notar los luecs la Ville, Moulin-Vieux, le Pey de Lo Puèi?, les Mazoirs de Masoiers?, le Villard de Vilar, le Fontagnieu de Fònt anheu?, les Freaux, le Mollard, la Gorge, les Guers, le Sappey de sapet?
Notar que Fontagneux se tròva tanben sus la comuna de Varces-Allières-et-Risset e la forma anciana notaa es Fontanilibus (Fontagneux cf. dénombrement de 1540).
Marcieu: lo vilar de Rouac amb -ac final.
Mayres-Savel: que fa pensar a Maire d’un riu + savèl (pèira d’arena).
Oris-en-Rattier: ruisseau de la Teissonnière de taisson en occitan.
Pierre-Châtel: notar los quartiers de La Festinière coma en occitan amb s mantengut qu’en arpitan se ditz féta, Le Mas Briancon, L’Espinasse coma en occitan e non épna, épèna en arpitan, Pérouzat, Puteville luec de protestants? cf. la val Puta per Val Loïsa, Ser Sigaud.
Sousville: notar los luecs de Villaret-Reynaud, la Faurie de Faure derivat en Fauriá (e non Favre coma esperat en arpitan), le Sauze, le Pivol varianta de Puòl, Pi(v)òl amb v epentetica (pujòl, poget en sudoccitan), la Croix, la Tuilerie, les Théaumes, le Crozet, les Rampes
Susville: lo luec Le Peychagnard de Puei Chanhard de Chan de *Kar corrent en Gavotina cf. lo Morre de Chanier, la Sausie de sausea? (sudoccitan sauseda)
La Morte: notar lo quartier Chabotte de l’occitan chabòt(a) alberg montanhòl, Champ de la Fond de fònt. Dobtes per La Blache (blacha, blaca en sudoccitan), La Grande Cuche (cucha, cuca en sudoccitan) d’origina occitana?
La Motte-d’Aveillans: notar los quartiers de Les Béthoux, La Faurie de Faure derivat en Fauriá (e non Favre coma esperat en arpitan), Les Buttarias.
Lavaldens: notar los luecs la Ville, Moulin-Vieux, le Pey de Lo Puèi?, les Mazoirs de Masoiers?, le Villard de Vilar, le Fontagnieu de Fònt anheu?, les Freaux, le Mollard, la Gorge, les Guers, le Sappey de sapet?
Notar que Fontagneux se tròva tanben sus la comuna de Varces-Allières-et-Risset e la forma anciana notaa es Fontanilibus (Fontagneux cf. dénombrement de 1540).
Marcieu: lo vilar de Rouac amb -ac final.
Mayres-Savel: que fa pensar a Maire d’un riu + savèl (pèira d’arena).
Oris-en-Rattier: ruisseau de la Teissonnière de taisson en occitan.
Pierre-Châtel: notar los quartiers de La Festinière coma en occitan amb s mantengut qu’en arpitan se ditz féta, Le Mas Briancon, L’Espinasse coma en occitan e non épna, épèna en arpitan, Pérouzat, Puteville luec de protestants? cf. la val Puta per Val Loïsa, Ser Sigaud.
Sousville: notar los luecs de Villaret-Reynaud, la Faurie de Faure derivat en Fauriá (e non Favre coma esperat en arpitan), le Sauze, le Pivol varianta de Puòl, Pi(v)òl amb v epentetica (pujòl, poget en sudoccitan), la Croix, la Tuilerie, les Théaumes, le Crozet, les Rampes
Susville: lo luec Le Peychagnard de Puei Chanhard de Chan de *Kar corrent en Gavotina cf. lo Morre de Chanier, la Sausie de sausea? (sudoccitan sauseda)
Dins lo rèsta de l’Isèra aüra arpitana
L’Albenc: se parla de l’origina d’alba, d’albera, pibolier blanc + sufix d’apartenença -enc en occitan?
Autrans-Méaudre en Vercors: notar lo Gour Martel de l’occitan gorg, rue du Tortolon, La Verne?
Chasselay: lo luec la Calladière de caladat?
Claix: notar las charrieras o andanas Rubine, Loubiere, Maisonnasse, Veissere, Clòt, Peuil, Lapouya que sònan occitan. Mas benlèu d’unes son de manlèus de noms.
Fontanil-Cornillon: que fa pensar au toponime Fontanil comuna de Drap en la Contea de Niça e Cornilhon un patronime corrent en la valaa de Vesubiá. Notar los luecs Pommeyre, Malganjouze. Veire autra part lo luec Chaudeneyre, eça..
Lans-en-Vercors: notar los quartiers dau Mas, lo Peuil de Puei, Hameau de Jaume, Marais des Jaumes dau patronime occitan Jaume (e non en arpitan Jako), lo riu de Chasau (en occitan tal coma), la Bourne au sègle 12 Borna e au sègle 13 Burna, significant limit, frontiera. La ribiera separèt e separa encara de nombrosas entitats administrativas cf. Referéncia Wikipèdia
Autrans-Méaudre en Vercors: notar lo Gour Martel de l’occitan gorg, rue du Tortolon, La Verne?
Chasselay: lo luec la Calladière de caladat?
Claix: notar las charrieras o andanas Rubine, Loubiere, Maisonnasse, Veissere, Clòt, Peuil, Lapouya que sònan occitan. Mas benlèu d’unes son de manlèus de noms.
Fontanil-Cornillon: que fa pensar au toponime Fontanil comuna de Drap en la Contea de Niça e Cornilhon un patronime corrent en la valaa de Vesubiá. Notar los luecs Pommeyre, Malganjouze. Veire autra part lo luec Chaudeneyre, eça..
Lans-en-Vercors: notar los quartiers dau Mas, lo Peuil de Puei, Hameau de Jaume, Marais des Jaumes dau patronime occitan Jaume (e non en arpitan Jako), lo riu de Chasau (en occitan tal coma), la Bourne au sègle 12 Borna e au sègle 13 Burna, significant limit, frontiera. La ribiera separèt e separa encara de nombrosas entitats administrativas cf. Referéncia Wikipèdia
Notar una indicacion que segurament l’occitan reculèt dins lo nòrd dau país de las Quatre montanhas. Au sègle 14, las parròquias de Lans, Vilar de Lans, Autrans e Méaudre dependon de la senhoria de Sassenage e forman una unitat umana e administrativa sota lo nom de las Quatre Montanhas o Las quatre parròquias de las montanhas de Sassenage. Autre nom, las Montanhas de Lans. De las quatre comunas, una soleta Vilar, es occitana vivaroalpencha.
E d’alhors JM Effantin nos signala: dins la valaa de Ròse la francizacion a demesit las diferéncias entre occitan e arpitan. Entorn de Sant Donat dins Droma los traches vistes per los locutors son pas mijer/mijar daus dialectològues, mas: les/las (e mai generalament -ES/-AS de fem. pl), comique (coma iquò) vs. cometyen (fr: comme ça), lo neoxitonisme de l’arpitan entorn de Granòble e dins la valaa d’Isèra dinc a vers St-Marcellin e dau lexic. Dins las Quatre Montanhas lo parlar occitan vivaroalpenc dau Vilar e l’arpitan de Lans son perfiechament intercompreensibles. Mas dins la Matesina e Trièvas las diferéncias son fòrtas.
Le Gua: notar lo quartier de Chaudeneyre que sòna occitan coma los vesins Lanceteyre, Giroudeyre per dire lo luec ont rèstan las familhas Chauden, Lancet, Giroud?
Noyarey: notar los quartiers Dalmas, Bauches que fa pensar a l’occitan baucha (bauca, balca en sudoccitan) la gramenha secha? I es un riu sonat la draye du Séblou, de l’occitan dralha, chamin (dau riu en l’ocurréncia?) o alora veire MONTÉE nf., côte (que l’on monte); (action de monter), accès à l’étage: MONTÂ (Albanais.001, Annecy.003, Cordon.083, Table, Thônes, Villards-Thônes), GRINPÂ [grimpée] (001), drai-hyô (Arvillard).
Quaix-en-Chartreuse: notar los luecs Le Mas, Fontvielle.
Quincieux: l’iscla de la Pradelle, lo luec de la Chaberbière?
Notar que la comuna de rrhttps://fr.m.wikipedia.org/wiki/Roussillon_(Is%C3%A8re) èra d'un temps de la familha daus Borbons e qu'es un nom que sòna mai occitan. Pensar au rapòrt a las tèrras mai au sud coma https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Roussillon-en-Morvan
Saint-Barthélemy-de-Séchilienne: lo quartier de Belle Lauze, notar qu’en arpitan se ditz pas coma en occitan lausa mas ardweza o mai rarament lôza.
Sassenage: notar l’anecdòta de la progression senhoriala devèrs lo sud. Apartir dau sègle 12, lo potent senhor de Sassenage fa tot per infeodar tota la zòna de montanha environanta. Sota l’Ancian Regime, lo mandament de Sassenage es en doas parts: la plana amb las parròquias de Fontaine, Sassenage e Engins, e la montanha amb las parròquias de Lans, dau Villard, d’Autrans e de Méaudre.
Vinay: lo luec la Blache de blacha en occitan (sudoccitan blaca)?
Trovam un grand nombre de La Combe, le Serre, le Ser /Sert, Mas coma a https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Eyzin-Pinet
Notar sagne coma en occitan sanha, un pauc de’n pertot. O seigne dins una zòna que part dau sud dau departament Vosges fins en Occitània.
Les Ayes a Quincieux, Varacieux que fa pensar a Las Ayas, en occitan Las Àias en la valaa dau Palhon de Còntes (ven pas d’una lenicion de g intervocalica, es pas a costat d l’aiga). Faria pensar a l’Age en occitan L’Aja que se tròba ben en Lemosin.
Nòtas sus los patronimes locals
— Faure (forma occitana alpencha e lengadociana foishenca) non Favre forma arpitana (v. Eugène Faure (pintre) sus wikipedia).
— Mistral (v. Paul Mistral (òme politic 1872-1932) sus wikipèdia)
— Mayoussier, de la frucha la maiossa.
— Payre, de paire?
— Chabert
— Mistral (v. Paul Mistral (òme politic 1872-1932) sus wikipèdia)
— Mayoussier, de la frucha la maiossa.
— Payre, de paire?
— Chabert
Referéncias
Mapas
Mapa de l’occitan vivaroalpenc parlat encara aüra en Isèra de l’amic JFB (mercés!)
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 mercés d'aquel comentari (coma de l'autre, sus la Valaia de Var).
Interessant. Coma semblava la lenga per los mai vièlhs dins aquela comuna? D'arpitan especific? Un biais semblant l'occitan? Clarament diferent? (per los mots, prosodia, conjugasons...)
#1 mercés.
Ai retrobat una conversacion amb JM Effantin. Vaicí ce que ditz per aiçò:
"Toponyme fréquent, origine germanique cfr français "haie", et La Haye, sens "clôture de buissons, palissade défensive". Fréquent dans le Croissant avec conservation de l'occlusive "l'Aje X" équivalent du "mas X. Avec aussi le sens l'aia de lieu fortifié, entouré de palissade."
Per los nombroses Aja en Creissent l'analisi que n'ai facha, d'acòrdi amb Lavalada, es de l'aja, ajon (fr. ajonc). Francizat en l'age.
Benlèu que per l'Aja x es autre coma Effantin ditz. Sabo ren l'exacta origina. Mi mancan de libres de mai de referéncia sus l'etimologia qu'ai ren amb ieu.
Qu'ei grandament interessant aqueth article ! Qu'ei agut l'oportunitat d'estar peu costat de La Morte e que j'a de mond qui parlan enquèra la lenga. Peus més joens ne parlan sonque adara un francès dap un hort accent sus 5 (ciinq) per exemple o 50 (cinkant) o las vacaaanças.
Grand-mercés per aquel trabalh qu'es pro interessant !
Las Ayas se sonan coma un vialatge de la comuna de Telhet (Las Aias/Les Ayes, Teilhet), dins lo nòrd d'Auvèrnha (Puèi Domat). Mas sabe pas l'origina..
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari