Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Esclarziments sus l’òbra extraordinària de Robèrt Lafont (1923-2009) (I)

En 2019 commemoram lei dètz ans de la mòrt de Robèrt Lafont, lo nòstre grand intellectuau occitanista.

 

Vos suggerissi de precisions importantas sus la pensada de Lafont que, uei lo jorn, son tròp sovent ocultadas o oblidadas.

 

Son fòrça importantas se volèm relevar l’occitanisme de sa torpor actuala e se volèm rebastir un espèr politic, lingüistic e culturau dins lo pòble occitan.

 

 

En literatura

 

En literatura, Lafont es l’escrivan mai productiu de tota l’istòria de la lenga occitana e, a fortiori, es la persona qu’a escrich mai en provençau, mai que Mistral. Mistral a una fama totalament meritada e vòli pas minimizar son importància, es un grand poèta e a fach un diccionari subrebèu.

 

Mai Lafont, au minim, es tanben una granda figura tutelara d’Occitània en generau e de Provença en particular. Non solament Lafont a escrich mai que Mistral, mai tanben a modernizat la creacion literària, e mai a despassat la literatura per anar vèrs la lingüistica, l’analisi literària, l’istòria e la politica. Avèm de carrieras Frederic Mistral dins fòrça comunas d’Occitània. Caudrà obtenir de carrieras Robèrt Lafont.

 

 

En lingüistica: la sociolingüistica, l’occitan estandard e la praxematica

 

En recèrca lingüistica, tocant la coneissença, Lafont es l’introductor dau corrent de la sociolingüistica en Occitània e dins l’estat francés, a partir de 1970. La sociolingüistica, coma corrent conscient, ja existissiá dempuei lo començament deis ans 1960, mai es Lafont que lo revelèt dins nòstre país.

 

Uei, i a de personas que pretendon que la sociolingüistica seriá arribada dins l’estat francés amb lo cercaire francocòrs Jean-Baptiste Marcellesi, en realitat Marcellesi apareguèt en sociolingüistica quatre ans après Lafont e sens jamai aténher la rigor de Lafont. Lafont èra connectat a la sociolingüistica internacionala e aviá una vision revolucionària per promòure l’occitan e lei lengas minorizadas. Marcellesi, au contrari, a installat una escòla francofrancesa de sociolingüistica qu’ausa pas contestar la dominacion de la lenga francesa.

 

En lingüistica aplicada, Lafont a trabalhat per codificar lo provençau en grafia classica e per preparar un occitan estandard, pluricentric (amb de dialèctes integrats), en collaboracion estrecha amb Pèire Bèc e Loís Alibèrt. Curiosament, i a d’individús que se pensan “lafontians” mai que practican l’antinormisme e la fobia de l’estandard, en contradiccion amb Lafont.

 

En recèrca lingüistica, encara, Lafont a creat un domeni novèu d’investigacion, la praxematica, que pauc de cercaires cultivan uei. Lafont reüssiguèt a crear un centre de recèrca sus la praxematica a l’Universitat de Montpelhièr.

 

 

Lo desequilibri nefast entre leis estudis literaris e la lingüistica

 

Dins leis estudis occitans en generau, l’analisi literària sus l’occitan s’es fòrça mai desvolopada que la lingüistica occitana. Siáu content que leis estudis literaris foncionen. Mai tendon a estofar la lingüistica. D’universitats que tenon de grops de recèrca sus l’occitan afichan un desequilibri inacceptable entre literatura e lingüistica. Lo trabalh immens de Lafont, non solament en praxematica, mai tanben en sociolingüistica classica, es en perilh d’abandon dins leis universitats.

De nocions essencialas de la sociolingüistica coma lo conflicte dei lengas, la subordinacion e lo mite dau bilingüisme son ignoradas per certanei collègas. Son de nocions destorbairas que, efectivament, remeton en causa la dominacion de la lenga francesa sus la lenga occitana.

 

Avís: disi pas que leis universitaris occitanistas son marrits, au contrari, cresi que son excellents dins sei domenis respectius. Mai n’i a fòrça que passan au costat d’una part essenciala de l’òbra de Lafont. Leis universitaris occitanistas que trabalhan encara sus lo conflicte dei lengas, dins la linha de Lafont, se còmptan amb lei dets de la man.
 

(de seguir)

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

ltrobat
21.

#20
A l'IBG que i a monde que parla biarnés e autes que s'expriman en francés. E ne parli pas de la proporcion d'articles en francés dens la loa letra d'informacion.
E en dehòra de l'IBG, la màger part deu monde qu'enteni marronar contre "l'occitan qui remplace le béarnais" ne parlan pas la lenga.

  • 3
  • 0
Hilh
20.

#18 Escusa 'mic mes aquò b'ei faus. Que s'i parla(va) un beròi biarnés a L'IBG, net deus torns estròs de la lenga occitanista. Que pòts escotar o léger cronica de " gasconistas" se no'm creds pas.

  • 3
  • 2
Felip Martèl Montpellier
19.

#16 Se compreno ben, avètz rason e Lafont a tort, d'aitant mai qu'es pus aici per respondre. Tot lo monde a lo drech de pissar sus sa tomba, e ieu ai pas lo drech de pausar de questions. Vai ben, vai ben. diso pus ren.

  • 12
  • 14
ltrobat
18.

#14 La vòsta remarca qu'ei valedera tanben tà l'autor deu pòst #11.
A noste, en Biarn, la màger part deus antioccitanistas los mei enrabiats ne son pas fotuts d'alinhar ua frasa en biarnés.

  • 14
  • 0
Lo raiòu CVN
17.

Personalament, ieu atrape que Lafònt èra pus linde au començament de son percors d'escrivan, dinc sas prumièiras òbras. Per ieu, sarrava mièlhs la parladura occitana populara, sans mancar d'eime literari, atencion. M'agrada son escritura dals prumièrs temps.
Après, au mai avancem vèrs las annadas nonanta/dos mila, au mai son escritura ven complicada e sas frasas, longarassas. Una mena de "trobar clus"...
Emparcialament, vai sans dire que Lafònt marquèt son temps e qu'es digne d'èstre estudiat dinc las universitats dau monde. Per son escritura. Per sa pensada. Mès ieu aime mièlhs l'artista de l'escritura que saguèt dinc las annadas sieissanta-setanta que non pas quel que venguèt pièi : gost personau. Ce que lèva pas res a son òbra bèla e qualitosa.

  • 15
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article