Opinion
Lenga e accion armada: subre l’FLNP
De nòvei questions lingüisticas e politicas se pausan dempuei qu’es aparegut lo Frònt de Liberacion Nacionala de Provença (FLNP), qu’a menat d’accions armadas en genier a Gareut, en març a Sant Nari e en mai a Draguinhan.
La dimension politica de basa
Per astre, i a pas de victimas e lei degalhs son estrictament materiaus. Ma posicion politica sus l’FLNP es aquela dau laboratòri Iniciativa per Occitània (qu’a publicat un comunicat aquí). En resumit:
La dimension lingüistica
La dimension lingüistica de l’eveniment, es que l’FLNP utiliza la lenga occitana per exprimir una partida de sei revendicacions. O podèm veire sus lei fòtos que la premsa regionala a difusadas.
An borrolat la fòto de premsa de tau biais que se pòt pas legir la màger part dau fuelh. Aquò es un biais d’infantilizar lei ciutadans, coma se foguèsson pas pron grands per se far una opinion solets. Es deplorable de restrénher l’informacion ansin. Possiblament, certanei gents de la premsa locala, o de la polícia, an paur d’una repercussion politica dins l’opinion.
La “grafia”: un aspècte lingüistic segondari
Pasmens arribam de devinar sus lo fuelh de l’FLNP quauquei paraulas en occitan, au començament e a la fin: “especulaires”; “Libertat [...] per nòstra nacion”; “Avèm una lenga, [...] una identitat, una tèrra, un país, [...]”; “Òsca Provença”.
(Formas exactas d’origina: “especulaire”; “Liberta [...] per nostro nacioun”; “Aven uno lengo, [...] uno identita, uno terra, un pais, [...]”; “Osco Prouvenco”.)
Entre lei legeires qu’an comentat leis eveniments dins Jornalet, d’unei que i a an bravament insistit sus la “grafia” que l’FLNP emplega. Lo jornau catalan Vilaweb, eu tanben, a insistit sus la “grafia” en disent d’alhors de causas extrèmament inexactas (article dau 8.5.2013). Per còntra, l’article originari de Jornalet, eu, ne parlava de maniera sòbria e exacta (article dau 7.5.2013).
Es la redaccion de Jornalet qu’a rason: la question de la “grafia” es totalament segondària dins aqueste afaire e merita ren que dos o tres mots. Dins l’encastre d’aquesta presenta cronica sus lei questions de lenga, precisarai solament aquò: lei gents de l’FLNP mesclan la nòrma mistralenca e la nòrma classica, sens cercar la coeréncia. Fan coma la màger part deis gents que vòlon utilizar un pauc d’occitan: prenon çò que tròban, mestrejan pas lei detalhs de la gramatica, e basta. An mes un pauc de provençau per decorar e es aquò que sol còmpta.
L’usatge de la lenga: un aspècte lingüistic essenciau
E ansin arribam a una question lingüistica ben pus essenciala: l’occitan s’utiliza ren que coma emblèma decoratiu, dins lo tag de la muralha e dins lei paraulas inicialas e finalas dau fuelh. E es tot. Tota la rèsta dau fuelh, que la premsa a borrolada, sembla escricha en francés. O podèm devinar amb quauquei paraulas a pena legiblas coma: “Notre”... “les nantis en tout genres”... “et subalternes”... “aucune”... “pour tous ceux qui ont vocation à”... “doivent quitter sans délai notre”... “l’état français seront plus”... “actions”.
La dimension nacionala
Es clar que lo tèxt parla de “nacion”, que lo grop revendica una “nacion provençala” e qu’arbora sus lo fuelh lo drapèu de Provença amb lei quatre barras. Ne sabèm pas mai e divèrseis interpretacions se pòdon far.
La pus probabla —mai me pòdi enganar— es que l’FLNP a pas una vision ben clara de la question nacionala e pren l’etiqueta de “Provença” coma la pus accessibla sus lo terren: l’etiqueta d’“Occitània” es mens coneguda, e mai s’es pron acceptada uei dins la populacion provençala, sens far concurréncia a aquela de Provença (me’n caudrà parlar dins un autre article, un autre còp).
Leis actuaus grops que fan de secessionisme lingüistic provençau e que refusan lo concèpte d’Occitània son de partisans ferotges d’una granda nacion francesa indivisibla, inclusent Provença.
La posicion nacionalista provençala de l’FLNP es radicalament diferenta de la posicion pròfrancesa d’aquelei que son còntra l’idèa occitana. L’FLNP se centra sus Provença mai es benlèu pas opausat a la nocion pus larga d’Occitània. Sabèm pas...
Lo resultat d’una exasperacion
L’FLNP es lo resultat d’una exasperacion. La provòcan l’estat francés e lo capitalisme sauvatge, car destruson lo païsatge e la societat e empachan lei classas popularas de Provença de viure au país dignament. D’inconeguts, que devon pertànher ai classas popularas (o mejanas), se son dreiçats còntra aquela situacion e son passats au sabotatge armat. Leis especulaires e lo poder politic parisenc son lei primiers responsables dau problèma que se pausa ansin.
Emperò, l’FLNP es tanben lo resultat dei mancanças de l’occitanisme-provençalisme (e aicí se devèm ben comprene: dins una terminologia coerenta, l’occitanisme englòba totei lei “grafias” e lo provençalisme es simplament l’occitanisme de Provença).
Verai, l’occitanisme-provençalisme:
L’occitanisme-provençalisme coneis una tendéncia majoritària au minimalisme que demòstra de maniera frapanta son ineficacitat cronica. Demanda de respectar un estat-nacion francés que nos respècta pas, çò que nos mena enluòc. S’exprimís de lònga en francés de paur d’èsser pas comprés en occitan, çò que nos mena enluòc. A un discors tebés e autocensurat de paur d’espaurugar lei gents, çò que nos mena enluòc. Aqueu minimalisme es estat incapable de frenar lo lotjament injust pensat per lei privilegiats, a pas sauput arrestar la destruccion dei païsatges, a pas evitat la marginalizacion de la lenga e a pas empachat l’aparicion d’una lucha armada.
L’occitanisme-provençalisme coneis atanben de tendéncias maximalistas, qu’assajan d’apelar un cat un cat, d’analisar lo conflicte de lenga, de revelar la natura nacionala de l’opression e de denonciar l’especulacion capitalista que demolís nòstra societat. Lo maximalisme, pasmens, es luenh d’aver ben capitat e rèsta inaudible dins la populacion; eu tanben deu far son autocritica.
Leis espèrs de Valéncia e Malhòrca
La solucion perfiecha? La tenèm pas encara. Mai benlèu lei País Catalans —encara elei— nos poirián portar de motius d’esperança e d’inspiracion.
Per lei questions immobilieras, Malhòrca e lo País Valencian semblan Provença —e semblan una granda part d’Occitània en generau—. Lei movements malhorquins e valencians de la societat civila se son mobilizats, en fasent un trabalh de terren pacient, per ganhar una adesion populara creissenta: ara començan de frenar parcialament leis especulacions immobilieras e la corrupcion. Se mesclan amb lei movements de defensa de la lenga e de la nacion catalanas. L’esquèrra independentista catalana i jòga un ròtle fondamentau. A Valéncia e Malhòrca, es en catalan qu’exprimisson mai lei revendicacions per l’environament, lo lotjament accessible e la justícia sociala.
Aquò es ben una estrategia maximalista: lei militants malhorquins e valencians denóncian lei problèmas en apelant un cat un cat e en arborant la lenga catalana sens complèxes. Aquò indica que lo maximalisme, e mai se fonciona pas sempre, rèsta en tot cas la posicion pus seriosa per resòuver lei problèmas. Avís: tot es luenh d’èsser ganhat mai ara, aumens, a Valéncia e Malhòrca, lo maximalisme lingüistic, nacionau, sociau e ecologic es vengut ben pus eficaç e popular que fa dètz o quinze ans.
I a pas de movements de lucha armada au País Valencian e dins leis Illas Balearas, probable perque l’esperança populara a trobat un canau eficaç d’accion publica. Baste que trobem un vam similar en Occitània en generau, e en Provença en particular, per sauvar lo país, la societat, la lenga e lei païsatges.
La dimension politica de basa
Per astre, i a pas de victimas e lei degalhs son estrictament materiaus. Ma posicion politica sus l’FLNP es aquela dau laboratòri Iniciativa per Occitània (qu’a publicat un comunicat aquí). En resumit:
— Es legitim de resistir a l’especulacion immobiliera e d’estancar l’estat francés que favoriza aquela especulacion.
— Cau preferir leis accions dobèrtas e publicas, en cercant un sosten popular, e cau evitar una violéncia armada que pòt ferir de victimas innocentas.
— Cau preferir leis accions dobèrtas e publicas, en cercant un sosten popular, e cau evitar una violéncia armada que pòt ferir de victimas innocentas.
La dimension lingüistica
La dimension lingüistica de l’eveniment, es que l’FLNP utiliza la lenga occitana per exprimir una partida de sei revendicacions. O podèm veire sus lei fòtos que la premsa regionala a difusadas.
— D’un caire, vesèm una muralha de Sant Nari que pòrta lo tag “Provença liura” (forma exacta d’origina: “Prouvenço libra”).
— De l’autre caire, una fòto mòstra un fuelh de l’FLNP, trobat sus lo luòc d’una accion, e que conten quauquei mots en occitan.
— De l’autre caire, una fòto mòstra un fuelh de l’FLNP, trobat sus lo luòc d’una accion, e que conten quauquei mots en occitan.
An borrolat la fòto de premsa de tau biais que se pòt pas legir la màger part dau fuelh. Aquò es un biais d’infantilizar lei ciutadans, coma se foguèsson pas pron grands per se far una opinion solets. Es deplorable de restrénher l’informacion ansin. Possiblament, certanei gents de la premsa locala, o de la polícia, an paur d’una repercussion politica dins l’opinion.
La “grafia”: un aspècte lingüistic segondari
Pasmens arribam de devinar sus lo fuelh de l’FLNP quauquei paraulas en occitan, au començament e a la fin: “especulaires”; “Libertat [...] per nòstra nacion”; “Avèm una lenga, [...] una identitat, una tèrra, un país, [...]”; “Òsca Provença”.
(Formas exactas d’origina: “especulaire”; “Liberta [...] per nostro nacioun”; “Aven uno lengo, [...] uno identita, uno terra, un pais, [...]”; “Osco Prouvenco”.)
Entre lei legeires qu’an comentat leis eveniments dins Jornalet, d’unei que i a an bravament insistit sus la “grafia” que l’FLNP emplega. Lo jornau catalan Vilaweb, eu tanben, a insistit sus la “grafia” en disent d’alhors de causas extrèmament inexactas (article dau 8.5.2013). Per còntra, l’article originari de Jornalet, eu, ne parlava de maniera sòbria e exacta (article dau 7.5.2013).
Es la redaccion de Jornalet qu’a rason: la question de la “grafia” es totalament segondària dins aqueste afaire e merita ren que dos o tres mots. Dins l’encastre d’aquesta presenta cronica sus lei questions de lenga, precisarai solament aquò: lei gents de l’FLNP mesclan la nòrma mistralenca e la nòrma classica, sens cercar la coeréncia. Fan coma la màger part deis gents que vòlon utilizar un pauc d’occitan: prenon çò que tròban, mestrejan pas lei detalhs de la gramatica, e basta. An mes un pauc de provençau per decorar e es aquò que sol còmpta.
L’usatge de la lenga: un aspècte lingüistic essenciau
E ansin arribam a una question lingüistica ben pus essenciala: l’occitan s’utiliza ren que coma emblèma decoratiu, dins lo tag de la muralha e dins lei paraulas inicialas e finalas dau fuelh. E es tot. Tota la rèsta dau fuelh, que la premsa a borrolada, sembla escricha en francés. O podèm devinar amb quauquei paraulas a pena legiblas coma: “Notre”... “les nantis en tout genres”... “et subalternes”... “aucune”... “pour tous ceux qui ont vocation à”... “doivent quitter sans délai notre”... “l’état français seront plus”... “actions”.
La dimension nacionala
Es clar que lo tèxt parla de “nacion”, que lo grop revendica una “nacion provençala” e qu’arbora sus lo fuelh lo drapèu de Provença amb lei quatre barras. Ne sabèm pas mai e divèrseis interpretacions se pòdon far.
La pus probabla —mai me pòdi enganar— es que l’FLNP a pas una vision ben clara de la question nacionala e pren l’etiqueta de “Provença” coma la pus accessibla sus lo terren: l’etiqueta d’“Occitània” es mens coneguda, e mai s’es pron acceptada uei dins la populacion provençala, sens far concurréncia a aquela de Provença (me’n caudrà parlar dins un autre article, un autre còp).
Leis actuaus grops que fan de secessionisme lingüistic provençau e que refusan lo concèpte d’Occitània son de partisans ferotges d’una granda nacion francesa indivisibla, inclusent Provença.
La posicion nacionalista provençala de l’FLNP es radicalament diferenta de la posicion pròfrancesa d’aquelei que son còntra l’idèa occitana. L’FLNP se centra sus Provença mai es benlèu pas opausat a la nocion pus larga d’Occitània. Sabèm pas...
Lo resultat d’una exasperacion
L’FLNP es lo resultat d’una exasperacion. La provòcan l’estat francés e lo capitalisme sauvatge, car destruson lo païsatge e la societat e empachan lei classas popularas de Provença de viure au país dignament. D’inconeguts, que devon pertànher ai classas popularas (o mejanas), se son dreiçats còntra aquela situacion e son passats au sabotatge armat. Leis especulaires e lo poder politic parisenc son lei primiers responsables dau problèma que se pausa ansin.
Emperò, l’FLNP es tanben lo resultat dei mancanças de l’occitanisme-provençalisme (e aicí se devèm ben comprene: dins una terminologia coerenta, l’occitanisme englòba totei lei “grafias” e lo provençalisme es simplament l’occitanisme de Provença).
Verai, l’occitanisme-provençalisme:
— Es encara incapable d’aver un discors fòrt e just que mobilize lei classas popularas.
— Es encara incapable de promòure en public una paraula audibla en lenga d’òc, per mostrar qu’aquela lenga permet de comunicar sus tot e de portar d’esperanças popularas.
— Es encara incapable de promòure en public una paraula audibla en lenga d’òc, per mostrar qu’aquela lenga permet de comunicar sus tot e de portar d’esperanças popularas.
L’occitanisme-provençalisme coneis una tendéncia majoritària au minimalisme que demòstra de maniera frapanta son ineficacitat cronica. Demanda de respectar un estat-nacion francés que nos respècta pas, çò que nos mena enluòc. S’exprimís de lònga en francés de paur d’èsser pas comprés en occitan, çò que nos mena enluòc. A un discors tebés e autocensurat de paur d’espaurugar lei gents, çò que nos mena enluòc. Aqueu minimalisme es estat incapable de frenar lo lotjament injust pensat per lei privilegiats, a pas sauput arrestar la destruccion dei païsatges, a pas evitat la marginalizacion de la lenga e a pas empachat l’aparicion d’una lucha armada.
L’occitanisme-provençalisme coneis atanben de tendéncias maximalistas, qu’assajan d’apelar un cat un cat, d’analisar lo conflicte de lenga, de revelar la natura nacionala de l’opression e de denonciar l’especulacion capitalista que demolís nòstra societat. Lo maximalisme, pasmens, es luenh d’aver ben capitat e rèsta inaudible dins la populacion; eu tanben deu far son autocritica.
Leis espèrs de Valéncia e Malhòrca
La solucion perfiecha? La tenèm pas encara. Mai benlèu lei País Catalans —encara elei— nos poirián portar de motius d’esperança e d’inspiracion.
Per lei questions immobilieras, Malhòrca e lo País Valencian semblan Provença —e semblan una granda part d’Occitània en generau—. Lei movements malhorquins e valencians de la societat civila se son mobilizats, en fasent un trabalh de terren pacient, per ganhar una adesion populara creissenta: ara començan de frenar parcialament leis especulacions immobilieras e la corrupcion. Se mesclan amb lei movements de defensa de la lenga e de la nacion catalanas. L’esquèrra independentista catalana i jòga un ròtle fondamentau. A Valéncia e Malhòrca, es en catalan qu’exprimisson mai lei revendicacions per l’environament, lo lotjament accessible e la justícia sociala.
Aquò es ben una estrategia maximalista: lei militants malhorquins e valencians denóncian lei problèmas en apelant un cat un cat e en arborant la lenga catalana sens complèxes. Aquò indica que lo maximalisme, e mai se fonciona pas sempre, rèsta en tot cas la posicion pus seriosa per resòuver lei problèmas. Avís: tot es luenh d’èsser ganhat mai ara, aumens, a Valéncia e Malhòrca, lo maximalisme lingüistic, nacionau, sociau e ecologic es vengut ben pus eficaç e popular que fa dètz o quinze ans.
I a pas de movements de lucha armada au País Valencian e dins leis Illas Balearas, probable perque l’esperança populara a trobat un canau eficaç d’accion publica. Baste que trobem un vam similar en Occitània en generau, e en Provença en particular, per sauvar lo país, la societat, la lenga e lei païsatges.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#9 D’aqueste temps, l’occitan se pòt aprendre naturalament :
1) dins las familhas ruralas (agricultors, vimhairons, boscatièrs, caçaires)
2) dins las familhas ciutadinas borgesas (a Niça, mai que mai), o dins los mitans populars de fòrta tradicion (cas dels pòrts, familhas de pescadors: Marselha, Seta)
3) dins las familhas de despatriats (“Auvernhasses de París” que demòran un pauc pertot en França).
Un pauc mens naturalament, mas pasmens:
4) a l’universitat (la lenga universitària es totjorn d’un biais una lenga artificiala). Correspond endonc a un cèrt gra de normalitat.
5) dins d’unes cercles que los locutors i son plan presents
Parlar la lenga per carrièra amb desconguts, es de mal far. La probabilitat es febla, mas pas nulla.
Rason #1, màger: avètz d’endrechs que 80% de la populacion èran estrangièrs a aquel territòri 30 ans en rè. Son pas occitanofòn e an pas – o pus – de tradicion occitanofòna personala.
Rason #2: segon los territòris, encontraretz de personas que lor lenga mairala es l’occitan, mas vos auràn pas comprés. Vòstre timbre vocal es pas identificat pel locutor coma autoctòn. Astúcia: l’us d’un idiomatisme pòt ajudar a entamenar un escambi.
Enfin, pausatz una question legitima. La màger part dels locutors naturals son a morir. Mas totes moriràn pas, Dieumercé. Enfin pas uèi. “Nos mesprèsan ben pro, nautres e nòstra lenga” resumís çò melhor çò que me dison d’unes locutors naturals quand flaquejan. Segur, anam pas far a luchas amb lo putonghua. Pasmens, los locutors cantoneses e los locutors angleses an, eles tanben, de problèmas per mantenir lor lenga. Escotatz lo quite francés que parlan uèi d’unes universitaris, autors, autoritats o jornalistas, n’i auriá per plorar, se servàvem pas nòstras lagremas per çò nòstre.
Avèm uèi en Occitània una lenga normaliza, ensenhada a l’escòla e a l’universitat. Avèm un mitan cultural, associatiu que se melhora cada jorn. Parlam una lenga que se fa entendre pertot dins l’ensemble romanic, un quite ensemble romanic que sa dinamica es fòrta. Avèm una “valor ajustada” vertadièra dins aqueste monde en quista de chuc, de muc. Se tracta pas d’èsser subre-optimista, mas de comprendre que la realitat es sempre una construccion. Nosautres bastissèm.
Existeix algún lloc d'Occitània (dins l'estat francés) on es puga emprar l'occità amb normalitat? perquè sembla que estem parlant d'una llengua morta, com el llatí.
Els esperantistes (que parlen una llengua artificial) parlen esperanto entre ells: com és possible que els occitanistes (gent que estimeu la llengua occitana) no parleu occità entre vosaltres?
Si aprengués l'occità: on podria utilitzar-lo?
Pregue que em disculpeu però açò no és pas un atac a una llengua que considere germana, són preguntes que necessite comprendre perquè m'interessa molt el món occità.
Visca el País Valencià! Visca Occitània LLiure!
#6 (a Copa Plena-Sheisau Sorelh)
Es dificil de far una analisi "revolucionària" quand vos exprimissètz exclusivament en francés, mentre qu'avètz la possibilitat tecnica de fornir una version occitana sus vòstre sit web. Mostratz una manca d'analisi revolucionària sus lei rapòrts de fòrça e sus la dominacion lingüistica.
Vòstra referéncia au maoïsme me decep: lo maoïsme es una negacion dau marxisme.
Pasmens, vos feliciti per aver pogut legir lo fuelh borrolat.
#6 Pò... Que hètz ua analisi deu comunicat deu FLNP quate còps mei longa que lo quite comunicat, que'us arcastatz de non pas aver parlat d'açò, d'aquò e d'acerò, com se un tract de quauques frasas e podè balhar totas las responsas. Quin catequisme ! E òsca peu vòste site tot en francés, autament :-( Cf. comentari n° 3.
#1 Qu'ei clar, ua revendicacion atau en occitània qu'ei sonque magolha de la policia...coma si en occitània n'i avé pas pro de contradiccions dens la societat tà crear revendicacions radicaus atau. Que pensi que'n an pas evacuat lo lòc perdequé la bomba qu'ei artisanau et shens risca taus vesins. Ne pensi pas qu'ei ua vengença dab un discor politic atau.
aqui ua analisa revolucionària dab lo tèxte quasi sincèra:
http://sheisausorelh.e-monsite.com/blog/l-enquete-et-le-flnp-du-blog-slp.html#
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari