Que hasèva longtemps que ne m’èri pas tant esmaliciada per ua rason o ua auta, tan qu’èi près la decision d’at díser dens un article. Qu’ei quan èi vist lo programa de La Dintrada que la sang qu’a virat!
 
Tàus qui ne saben pas çò qu’ei aqueste esveniment, qu’ei ua universitat politica dita ciutadana mes organisada per lo Partit Occitan (lo son jornau e l’ALE). Aquesta annada, l’accent qu’estó hicat sus la joenessa occitana. Hèra plan! Qu’èi vist dens un purmèr temps que i avèva l’intervencion d’ua joena deu Med’Òc de Montpelhièr (Moviment deus Estudiants d’Occitània) tà parlar deu moviment estudiant 2018. Com anciana deu Med’Òc de Pau, que pòdi sonque estar contenta quan vedi que los joens que son invitats a parlar dens esveniments politics.
 
Tà vos diser la vertat a la debuta n’èri pas tròp interessada tàd i anar mes que sòi anada apregondir lo subjècte suu siti internet de La Dintrada, subretot espiar lo programa. E quina susprèsa quan èi vist “lançament d’un moviment de joens occitans au nivèu europenc”. Tàd aver hèit mantuas amassadas politicas dab joens deus autes Med’Òc qu’ei mauaisit de har causas au nivèu nacionau. En contunhar las recèrcas qu’èi vist un article sus aqueste projècte e on se presenta un joen catalan, Zanartu qui ei president de la section joena d’Aliança Libra Europea. Que parlarà dab lo David Grosclaude. Los dus qu’an la tòca de presentar l’organizacion e de convéncer los joens occitans de s’i hicar.
 
Dens un dusau temps, en contunhar la lectura deus articles deu siti, qu’èi trobat causas qui m’an vertadèrament esmaliciada. Sus l’articla “2018: l’Òc dins la crisi” que i quauques punts qui’m hèn cagar. Lo prumèr qu’ei l’ahar deu CFPO de Tolosa. La persona qu’escriu l’article ne vòu pas préner partit, hèra plan, mes qu’ètz dens un partit politic e qu’ei lo vòste dever d’at har e d’at har clarament. Ne voletz pas préner partit, pr’amor personas qu’an demandat de hicar los vielhs entà dehòra, que son eths los arresponsables deu mau anar de l’occitanisme, e s’excomuniar los uns e los autes n’ei pas ua solucion. En díser aquò n’avètz pas comprés lo problèma deu mau anar de l’occitanisme…
 
Si devem sonque deféner la lenga e la cultura deu país en desbrombar los problèmas de la vita vitanta, l’occitan e Occitània que’s van morir. E aquò qu’ei tanben un mesprètz de cap tà la joenessa, çò qui’m hè arribar au dusau punt. N’avetz pas vergonha de díser que las navèras generacions que tròban que militar ei “has been”? N’avem pas consciença que l’accion collectiva e pòt cambiar las causas? E nos prenetz per pècs? Donc que’m vau parlar de la mea experiença a la facultat. Que soi anada au Med’Òc de Pau tà poder deféner la lenga e la cultura. Que’n soi sortida en aver hèit mantuns esveniments e ua eleccion estudiantina. Lo Med’Òc qu’a organizat mantuns Carnavals, dus hestenaus (Planvenguts), Assissas de l’Occitan, qu’avem hèit ne sabi pas quantas d’amassadas tà las eleccions dab los joens de Bascoat e lo sindicat Solidaires, e qu’avem hèit amassadas dab joens d’Occitània. E après que vienetz nos díser que n’avem pas la consciença collectiva e que militar tà nosautes qu’ei “has been”! Quant de personnas qu’an vist lo noste tribalh? Guaire e n’en hètz pas partits aquò qu’ei segur! Alavetz segur qu’ei ua associacion estudianta e los esveniments que son dens un purmer temps tàus estudiants, mes ne sont pas interdits aus de dehòra . Mantuns còps qu’èi arroganhat de la manca de sosteng de la part deus occitanistas. L’associacion qu’estó presenta sus mantuns esveniments occitanistas tad amuishar que los estudiants èran athièu. Sonque Ràdio País, l’Ostau Bearnés, La Setmana e Mediabask nos an sostiengut en parlar deus nostes esveniments o de las eleccions e subretot que son vienuts! Las associacions de Tolosa e Montpelhièr (qui hestèja los sons 20 ans!!!) que militan tàd aver mei d’occitan suu campus e a Pau qu’avem militat tàd aver la dubèrtutra d’ua navèra licencia d’occitan. E sabetz lo diplòma qui a desapareishut de quasi totas las facultats deu pais e qui son a subrevíver a Tolosa e Montpelhièr!
 
E voletz parlar a la joenessa occitana? Alavetz arrestatz de parlar sonque de la lenga e de la cultura qui son a desaparéisher! Prenetz la lenga e la cultura tà parlar a tot lo monde deus problèmas sociaus, com lo feminisme (qui ei ua grana problematica dens lo mitan occitan pr’amor n’existeish pas), d’ecologia (dab presas de posicions vertadèras dab arguments pas com lo PNO e lo son fabulós article contra los Vegans), de democracia (perqué son tostemps los medishs que vedem despuish 30 ans?). Que podetz parlar deus problèmas qu’an los joens tàd anar a la fac dab Parcours Sup (silenci totau de la vòsta part), deus qui deven tribalhar e qui ne pòden pas seguir tots los còrs, deus qui deven anar véder associacions tà poder minjar correctament. Que disètz tanben que ne volem pas a enténer parlar de nacionalisme occitan, mes dab plaser! E son vielhs eths qui jògan dens las equipas de foot occitan e qui arrepresentan lo país a l’internacionau? Nada presa de paraula taus encoratjar! E ei possible tanben de saber perqué lo PÒC de Provença ne milita pas per un navèth nom de la region PACA dab un nom com Occitània de l’est? Pr’amor qu’ei aquò lo vertadèr nacionalisme!
 
Qu’èi creishut dab Plumalhon e Papagai e que’m soi hèita militanta dab La Setmana. Qu’èi militat tà sosténguer David Grosclaude dab la soa cauma de la hami tà la creacion de l’OPLO. Tà qué? Ua traïson de l’OPLO. Qu’èi vist mei de joens que de vielhs arroganhar contra aquò. Per contra, manca Libertat! qui a publicat un comunicat aquesta setmana, los autes partits n’avètz pas briga hèit part deus vòstes sentiments! Alavetz òc, qu’ei plan tàu POC de díser dab aquera jornada de dissabte qu’èm nosautes qui avem hèit mautar la joenessa occitana, mes que s’apèra arrecuperacion politica sonque tà las eleccions europèas. E après? Que van parlar tà qui aquestes joens, çò que van deféner alavetz que peu moment l’occitanisme politic qu’ei en trin de’s poirir!
 
Arrestatz de nos préner per colhons, e quan auratz hèit aqueste tribalh de militantisme e de’vs rensenhar que poderatz díser que los joens ne’s mautan pas, mes pas abans!