Opinion
Un espaci de comunicacion catalanooccitan recuperat
Facebook a agut la vertut de crear una comunautat virtuala de parlants catalanooccitans. Aquò implica quauqua ren mai que la lectura de libres o de jornaus. Vos parli aicí de la recuperacion de convèrsas quasi inexistentas aquestei darriers 805 ans. Preni coma data simbolica la desfacha de Murèth de 1213 -al sud de Tolosa- ont lei tropas occitanocatalanas fuguèron vencudas per Felip IId de França amb la mòrt dau còmte de Barcelona, Pèire lo Catolic.
Dempuei alora la vocacion catalana de repoblament s'estendèt devèrs lo sud: lei Balearas e lo País Valencian mentre qu'Occitània se vesiá cada còp mai somesa ai plans dei reis de França. Ansin, Guardamar del Segura -la vila mai meridionala de lenga catalana en 2018- fuguèt creada de fons en cima en 1271 amb de repoblaires catalans segon leis archius dau Reiaume de Valéncia.
Coma capita dins la vida vidanta, la relacion quotidiana implica una comunicacion quasi de "convèrsas" entre emissors e receptors. A l'ora d'ara, lei catalanofòns interagissèm fòrça sus de paginas occitanas: tant catalans, valencians, balears, andorrans, aragonés, alguerés ò murcians carxers. De fach, ne siam un dei pielons e non dei mai pichons per nòstra auta vitalitat linguistica. E mai es bensai excessiva per d'unei la preséncia catalana au costat d'una lengua occitana menaçada e tras que minorizada dempuei lo començament dau sègle XX. Siáu segur que leis occitanofils catalanofòns agissèm -quasi totjorn- amb l'inspiracion dau sentiment e dau vesinatge.
D'autre caire -coma podiá pas èsser d'autra maniera- leis occitans ò occitanistas mai primadiers an aprés la lenga sòrre catalana e intervenon -en occitan ò catalan- en fòrça murs e paginas catalanas sus Internet. Avèm un gran mercat potenciau de mai de 30 milions de personas. Deuriam poder ausir e legir cadun en sa lenga.
A títol d'exemple, la República Caloretaire ten près de 1600 residents virtuaus sus Facebook. Leis uniquei lengas oficialas son lo catalan e l'occitan. Siam davant una "micronacion" virtuala amb un 95% de catalanofòns e una minoritat dau 5% d'occitanofòns.
Aquesta "republica" foguèt creada en 2015 per un servent vòstre: Joan-Carles Martí i Casanova d'Elx e Guardamar estant (Bas Vinalopó e Bas Segura). Siáu nascut a l'emigracion de mei gents valencians d'Elx e Oriola a Marselha: vila ont passèri ma primiera enfança. Ai l'onor,doncas, de n'èsser lo president.
Pasmens, pòdi pas mancar de mençonar lo "Menistre en Cap" (ansin, dialectalament), En José J. Briones Vicens de Pego, a la Marina Auta, i l'amirau N'Isi Martínez, a Altea, a la Marina Bassa, amb lei quaus formam un grop de tres administrators dempuei la còsta sud dau País Valencian. I a un grop d'unei 50 collaboradors actuaus amb un seguiment fòrça ample coma se passa de costuma sus Facebook.
S'una comunautat virtuala es importanta per lei País Catalans -permetètz-me d'emplegar ma benaimada terminologia, e cadun emplega la sieuna-, o es encara mai en Occitània!
Ansin, en catalan, avèm cessat de corregir la gramatica e l'ortografia dei personas que i intervenon. Lo pièger catalan ò occitan son aquelei que se parlan, legisson ò escrivon pas. Cadun arriba fins onte pòu! Fai pas mestièr d'èsser filològ ni pseudolingüista per participar a de convèrsas d'Internet en catalan ò occitan. Aquò encapa pas en ges de lenga normalizada. Quauque mossur-sabi-tot, pasmens, n'i a. Ieu i tombi de còps que i a, quand lo "mau d'uelhs" me despassa. Conven de se moderar fòrça e de dire ais obsessionaus de viure e laissar viure. Interagir es totjorn çò mai important. La lectura deis unei melhorarà l'escritura deis autrei mens fortunats dins sa formacion.
Per quant a l'oralitat avèm de vidèos, de musicas e mai d'apòrts de cadun amb la sonoritat d'un simple esmartfòn o de l'ordenador de l'ostau.
Coneissi fòrça amics reaus e virtuaus catalanofòns qu'an descubèrt Occitània gràcias a de personas coma Gerard Joan Barceló, Christian Pauls, Michel Neumuller, Terric Lausa, JF Blanc e d'autres que me perdonaràn se lei citi pas. Lei grandmercegi a totei! Per ma part, vesi de far lo catalizaire, çò qu'es pas totjorn aisat.
Devi dire qu'escrivi aquest article amb la conviccion de l'independéncia filologica entre lei lengas catalana e occitana mai pereu amb la conviccion prefonda d'una vièlha proximitat intima que o devià èsser encara mai fai sèt ò uech sègles. Cresi pas en "neolemosinismes romantics" ni en convergéncias que sigan pas estrictament intèrnas ai lengas catalana ò occitana. Podèm e deuriam collaborar, totun, en fòrça camps coma lei neologismes ò la comparason lingüistica sincronica e diacronica: dins l'espaci e lo temps. La collaboracion mutuala mai importanta a per tòca de refermar de liames e d'experiéncias de revitalizacion.
A títol de conclusion, agachatz la mapa. Vos escrivi dempuei la primiera e la segonda localitats qu'apareisson dins l'extrèm sud dau País Valencian: Guardamar e Elx. Una briga mai amont trobaretz Alacant. Lei frontieras devon èsser lei defensoiras mai arderosas de nòstrei país.
Entre totei farem tot! Activem tant lo catalan coma l'occitan: aquelei doas sòrres bessonas. Constituisson una civilizacion comuna medievala e doas dei grandei lengas e culturas de l'Euròpa dau sègle XXI.
Vesitatz la República Caloretaire
Dempuei alora la vocacion catalana de repoblament s'estendèt devèrs lo sud: lei Balearas e lo País Valencian mentre qu'Occitània se vesiá cada còp mai somesa ai plans dei reis de França. Ansin, Guardamar del Segura -la vila mai meridionala de lenga catalana en 2018- fuguèt creada de fons en cima en 1271 amb de repoblaires catalans segon leis archius dau Reiaume de Valéncia.
Coma capita dins la vida vidanta, la relacion quotidiana implica una comunicacion quasi de "convèrsas" entre emissors e receptors. A l'ora d'ara, lei catalanofòns interagissèm fòrça sus de paginas occitanas: tant catalans, valencians, balears, andorrans, aragonés, alguerés ò murcians carxers. De fach, ne siam un dei pielons e non dei mai pichons per nòstra auta vitalitat linguistica. E mai es bensai excessiva per d'unei la preséncia catalana au costat d'una lengua occitana menaçada e tras que minorizada dempuei lo començament dau sègle XX. Siáu segur que leis occitanofils catalanofòns agissèm -quasi totjorn- amb l'inspiracion dau sentiment e dau vesinatge.
D'autre caire -coma podiá pas èsser d'autra maniera- leis occitans ò occitanistas mai primadiers an aprés la lenga sòrre catalana e intervenon -en occitan ò catalan- en fòrça murs e paginas catalanas sus Internet. Avèm un gran mercat potenciau de mai de 30 milions de personas. Deuriam poder ausir e legir cadun en sa lenga.
A títol d'exemple, la República Caloretaire ten près de 1600 residents virtuaus sus Facebook. Leis uniquei lengas oficialas son lo catalan e l'occitan. Siam davant una "micronacion" virtuala amb un 95% de catalanofòns e una minoritat dau 5% d'occitanofòns.
Aquesta "republica" foguèt creada en 2015 per un servent vòstre: Joan-Carles Martí i Casanova d'Elx e Guardamar estant (Bas Vinalopó e Bas Segura). Siáu nascut a l'emigracion de mei gents valencians d'Elx e Oriola a Marselha: vila ont passèri ma primiera enfança. Ai l'onor,doncas, de n'èsser lo president.
Pasmens, pòdi pas mancar de mençonar lo "Menistre en Cap" (ansin, dialectalament), En José J. Briones Vicens de Pego, a la Marina Auta, i l'amirau N'Isi Martínez, a Altea, a la Marina Bassa, amb lei quaus formam un grop de tres administrators dempuei la còsta sud dau País Valencian. I a un grop d'unei 50 collaboradors actuaus amb un seguiment fòrça ample coma se passa de costuma sus Facebook.
S'una comunautat virtuala es importanta per lei País Catalans -permetètz-me d'emplegar ma benaimada terminologia, e cadun emplega la sieuna-, o es encara mai en Occitània!
Ansin, en catalan, avèm cessat de corregir la gramatica e l'ortografia dei personas que i intervenon. Lo pièger catalan ò occitan son aquelei que se parlan, legisson ò escrivon pas. Cadun arriba fins onte pòu! Fai pas mestièr d'èsser filològ ni pseudolingüista per participar a de convèrsas d'Internet en catalan ò occitan. Aquò encapa pas en ges de lenga normalizada. Quauque mossur-sabi-tot, pasmens, n'i a. Ieu i tombi de còps que i a, quand lo "mau d'uelhs" me despassa. Conven de se moderar fòrça e de dire ais obsessionaus de viure e laissar viure. Interagir es totjorn çò mai important. La lectura deis unei melhorarà l'escritura deis autrei mens fortunats dins sa formacion.
Per quant a l'oralitat avèm de vidèos, de musicas e mai d'apòrts de cadun amb la sonoritat d'un simple esmartfòn o de l'ordenador de l'ostau.
Coneissi fòrça amics reaus e virtuaus catalanofòns qu'an descubèrt Occitània gràcias a de personas coma Gerard Joan Barceló, Christian Pauls, Michel Neumuller, Terric Lausa, JF Blanc e d'autres que me perdonaràn se lei citi pas. Lei grandmercegi a totei! Per ma part, vesi de far lo catalizaire, çò qu'es pas totjorn aisat.
Devi dire qu'escrivi aquest article amb la conviccion de l'independéncia filologica entre lei lengas catalana e occitana mai pereu amb la conviccion prefonda d'una vièlha proximitat intima que o devià èsser encara mai fai sèt ò uech sègles. Cresi pas en "neolemosinismes romantics" ni en convergéncias que sigan pas estrictament intèrnas ai lengas catalana ò occitana. Podèm e deuriam collaborar, totun, en fòrça camps coma lei neologismes ò la comparason lingüistica sincronica e diacronica: dins l'espaci e lo temps. La collaboracion mutuala mai importanta a per tòca de refermar de liames e d'experiéncias de revitalizacion.
A títol de conclusion, agachatz la mapa. Vos escrivi dempuei la primiera e la segonda localitats qu'apareisson dins l'extrèm sud dau País Valencian: Guardamar e Elx. Una briga mai amont trobaretz Alacant. Lei frontieras devon èsser lei defensoiras mai arderosas de nòstrei país.
Entre totei farem tot! Activem tant lo catalan coma l'occitan: aquelei doas sòrres bessonas. Constituisson una civilizacion comuna medievala e doas dei grandei lengas e culturas de l'Euròpa dau sègle XXI.
Vesitatz la República Caloretaire
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
alara lu occitans!!! a escriure de mai en mai sus la republica caloretaire!!!! que siam sonque lo 5%. ieu vai li escriure en occitan!!!!
En Occitania, plan tròp sovent, gents que non son pas occitanistas (e son milanta) me demandan "cossí se pòt èsser (encara) occitanista" (en 2018, gaireben 8 sègles après lo tractat de París qu'acabava la desfaita dels Raimon de Tolosa davant los reis de la francimandalha).
E ben cada còp que, per bona sòrt, m'es arribat de poder anar païses catalans, que siá a Elx ont ai encontrat l'autor d'aquestas linhas o, mai que mai, a Barcelona, ont ai encontrats lo fondator del Jornalet et lo grand autor Manel Zabala, per exemple, a cada còp, çò disiái, d'unes, Catalans occitanistas o non, m'i son venguts demandar "cossí èsser pas occitanista ?". Ailà, la normalitat càmbia de camp : los occitanistas, i sèm la normalitat !
Tant val dire que per la consciéncia occitana — la mieuna, al mens —, es sanitari, se que non salutari, de frequentar lo mond catalan !!! Tornat dels païses catalans cap a Tolosa, sempre, arribant a l'ostal, m'ablaca d'èrnha lo sentiment sinistre de tornar absurdament en país estrangièr ont non se parla ma lenga…
Ne pòdi deduïre que d'anar a Catalonha linguïstica m'es vengut una question d'équilibri moral. Profièiti donc d'aquela cronica de J.C. Martí per mercejar aquí totes los Catalans que nos tenon per fraires, tant es vertat que non existissèm jamai que dins l'agait de l'Autre !
Es una llastima que 800 ans de separació política entre catalans e occitáns hagin separat les dues lengas.
A tu Joan-Carles, mercé mila fes per aver creat aquel grop de la Republica Caloretaires. Es un plaser per un afogat de la lenga nòstra de far front a l'escomesa d'escriure d'articles pichòts, aquò rai lo subject, dins l'occitan mai comprensible per de catalans. Es un plaser de legir de comentaris de valencians o de catalans del Principat que respondon en mostrant que t'an comprés. Es estat un plaser, aquel dels mai grands de rescontrar tot aquel mond a Las Cases D'Alcanar en octobre de l'an passat e de nosar d'amistats prigondas, pensi al Vicent de la Torre que passèt l'infança a Viàs pas gaire luènh del vilatge meu.
Alara per acabar fau una crida :La Republica manca d'occitans, coma o ai dich, aquò rai çò que contatz, de costuma es lo temps que fa al vostre ostal mas se pòt parlar gaireben de tot, podètz escriure en occitan en fasent mèfi d'emplegar de francesismes que serián de mal entendre per de mond que son banhats dins una cultura d'estat diferenta.
Adieussiatz a totes.
Viva la Republica...La caloretaira segur!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari