Dissabte, 30.6.2018 03h00
Païsatge de Tricastin: vista del vilatge de la Garda d'Aimar
Fa qualques jorns, Domergue Sumien publiquèt un article per prepausar "Region de Tolosa" coma toponim alternatiu a l'actuala region dicha Occitània. Ne compreni los arguments, que me semblan senats. Los occitans vivèm sovent d'ucronias, e ai tostemps pensat que s'après la mòrt de Simon de Montfòrt Tolosa se foguèsse de verai liberada de l'invasion francesa, aquel país, lo Comtat de Tolosa, auriá finit qu'auriá portat un nom en relacion dirècta amb la Ciutat Mondina. Cresi de me ramentar que dins la Cançon de la Crosada, los resistents occitans cridavan: "Tolosa! Tolosa!".
Totun, a ieu m'agrada mai la formulacion emplegada per Jornalet: "la region qu'a pres lo nom d'Occitània". Cèrtas, es un pauc longa e per tant de còps incomòda, mas es volontàriament ambigua. D'un caire, enóncia un fach objectiu, aquela region pro artificiala coma fòrça divisions administrativas francesas, e encara mai artificiala pels catalans que s'i reconeisson pas, a pres lo nom d'Occitània per existir oficialament. D'autre caire, d'insistir sul fach de prene un nom denóncia subtilament qu'aquel nom es benlèu pas legitim. E sabèm que fòrça militants de l'occitan pels quals Occitània es tot lo país, vivon la denominacion coma una usurpacion d'identitat.
Mas oblidam que del temps que lo territòri a l'entorn de Tolosa, amb de limits pro desparièrs, se nomenava "Lengadòc", en fin finala la problematica èra semblabla. Donèron a una partida del territòri un nom que se podiá aplicar a tot lo territòri de la lenga d'òc, a tota Occitània. En sòrta que lo nom es pas, sens dobte, lo problèma vertadièr.
E me permetrai tres criticas, una per la region, e las autras doas per la militància occitana que ne fau evidentament partida.
De fach, la region qu'a pres lo nom d'Occitània es pauc digna d'aquel nom. Avèm sauput aquesta setmana que l'ÈPCI del Bascoat oficializava a l'encòp lo basco e l'occitan gascon. Avètz vist un gèst parièr de part de las autoritats regionalas? La region qu'a pres lo nom d'Occitània fòrabandís l'occitan de sa comunicacion oficiala. E se la Collectivitat Territoriala de Corsega demanda l'oficialitat del còrs, çò qu'evidentament l'estat bonapartista refusa, practica ja un bilingüisme institucional. Qual parla occitan en public al conselh regional de Tolosa?
La segonda critica, e m'i inclusi, s'adreiça als militants occitans. Nos preocupa tròp lo nom a respècte de la realitat. Aquò menèt d'occitanistas a sosténer lo nom d'Occitània per aquela region, per besonh de reconeissença, e aquò me mena a escriure uèi un article sul meteis subjècte! Mas quin es l'interès dels noms se correspondon pas brica a las situacions realas que sentèm a nòstre entorn?
A aquela critica n'apondi una autra: en consagrant tanta energia a çò del nom de la region, nieus los que pensam qu'es pas centrala la metèm malgrat nosautres al centre. Qual protestèt contra la desparicion de Lemosin coma entitat administrativa pròpria? Qual jonh l'inquietud dels provençals qu'accèptan pas que lo territòri que se poiriá apelar simplament Provença recépia ara la denominacion alienanta de "Sud"?
A prepaus, ont es nòstre centre? Me pensi qu'Occitània n'a pas. La reüssida de la correguda dicha "La Passem" e la situacion d'Aran demòstran, entre d'autras realitats, que i a una vitalitat de la lenga e de la cultura devèrs Gasconha. Una vitalitat culturala semblabla, pareis que n'i aja a l'extrèm oriental d'Occitània, e quand aguèri l'astre d'ensenhar un an en Gavaudan, rescontrèri fòrça parlants de patois (coma disián), dont un escolan de dotze ans.
Ubi lingua, ibi patria, coma ditz lo latin amb son remirable engenh sintetic: "Aquí ont es la lenga, i es la pàtria". Sens negar lo ligam de la lenga nòstra amb sos territòris divèrses, e lor istòria complèxa, e lors aspèctes socials e economics, nòstre centre l'avèm en nosautres, lo portam amb nosautres. Es nòstra lenga.
E se nos organizam per la parlar e la transmetre, nòstre país es de verai Occitània.
#18 Se l'arabi s'ausis mai per carirèiras occitanas que non pas l'occitan, los maugrebins i son plan segur per pas res, rescobrissan tot simplament un voide. Tan coma ara suls mercats cevenòls es mai frequent d'ausir (en defòra dau francès) d'alemanh, d'englès o d'olandès que non pas d'occitan. Rescobrissan "mecanicament" lo voide daissat per l'escafament de l'occitan dempuèi las leis Jules Ferry fa gaireben un sègle e mièg, e l'auto-censura interiorisada (la famosa "vergonha", espan... Legir la seguida
#13 Es una faussa idèa mi pensi. Totei lei maugrabins ò fius de maugrabins parlan pas l'arabi ja. Es pas manco sa lenga familiala soventei fés (a Marselha l'a per exemple fòrça cabiles).
segond d'estudis l'auriá entre 1.2M e 3M de locutors d'arabi (dins totei sei variantas dialectalas) per França tota.
Aquò raportat a la populacion d'origina maugrabina en Occitània fa pas tant de locutors qu'aquò, e m'estonariá pas que siegue dins lei memei proporcions que de locutors d'occitan (lev... Legir la seguida
Occitània, un territori sens frontièiras.
Quand passam en Bascoat ô en Catalonha Nòrd, se vei de la senhalizacion que cambiam de contrada, mais dins l'autre sens, i'a pas cap de marcatge territorial.
Parièr quand venem del Nòrd, pas cap de senhalizacion d'entrada en 0ccitània; aquò d'aquí fatz que França es percebuda coma une continuitat.
En plaça de se tormentar en causa del nom de la region novèlla, valriá mai s'ouccupar del marcatge territorial de las vilas e vilatges d'occità... Legir la seguida
#13 Aquò's tota la diferença entre los Òmes d'Òc e los nòrd-africans : vos avisaretz que, onte qu'ànon, s'empàuson emb de lurs marcaires identitaris sans gaire se socitar de ce que tròvon sus plaça coma identitats istoricas. Fan lur vida. Los franchimands mai fan ben un pauc parièr, mès diferentament.
Coma que virem la situacion actuala, dau moment qu'una lenga-cultura es flàpia o absenta sus son espandi istorica, los novèls venguts finisson que s'empàuson de-per-eles, pièi que... Legir la seguida
Epicentre
Tolosa, l'epicentre del lenguatrem que s'apprestìs?
Approfieitem de l'onda de tust...
Se dìser occitan
Le qualificatiu" occitan", cal admettre que s'emplèga à de causas, e pauc ô pas à de personas, en defòra del mitan occitanista.
La novèlla denomination regionala à, de fait, officializat le qualificatiu per de personas, nativas ô residentas d'Occitània.
L'occitan que s'ignorava se descuèbre une novèlla identitat intermediària, bon grat mal grat, e aquí commença la fin de l'ignorància ô del desneg.
Aquò's benlèu saique la debuta d'une presa de consciènça del... Legir la seguida
#11 Pichona precision. La lenga pus parlada en defora dau francès en "Occitanie", coma dins tot lo Miegjorn, dels Alps a las Pireneias, es pas l'occitan mas....l'arabi. Es pas una provocacion, soscatz-i un briu : i-a pas una vila, una vilota, una ciutat ont restontis pas. Ço qu'es luonh d'ésser autant lo cas de l'occitan. Es pas una critica, mas la constatacion de la trista e banala realitat.
.
#6 Adieu! Aquel catalan qu'emplega lo "Jaume II" es amb una grafiá secessionista qu'emplegan de manièra totalament freestyle e desparièra en cada novèl escrich los anticatalans en nòstra illa. Es a dire, 4 o 5 personas sens nat de poder social. E mai d'aquò, aquel tipe emplega de castelhanismes tanben (çò tipic dels secessionistas; aiman una lenga castelhanizada).
Çò que nos fa espetar del rire als catalanistas malhorquins, es de veire coma negan lor catalanitat e en un sit coma Jorn... Legir la seguida
#4 "Le fait est que l'on nous sert une Occitanie réduite qui ne corresponds guère à la géographie de la langue d'oc de l'océan aux vallées piémontaises"...
I a pas cap Estat au monde que faga referéncia a una lenga emplegada al dintre de sas frontièras que corresponde a son airal d'usatge vertadièr.
Los que balhan lo nom de las regions, dels Estats o saben, de temps en temps, sovent mèma, balhan un nom que faga referéncia a la lenga locala la mès emplegada, quitament se ladita r... Legir la seguida
ESTIG D ´ACORD AMB JOAN BARCELO, ON HI HA LA LENGA HI HA LA PATRIA.